Thỏa thuận M&A là một thỏa thuận ràng buộc giữa các bên tham gia việc mua lại và sáp nhập (M&A) nhằm vạch ra các quyền và nghĩa vụ của cả hai bên. Nó chứa các điều khoản và điều kiện nêu rõ mỗi bên được hưởng gì và phải làm những gì.
Khái niệm cơ bản về Thỏa thuận M&A
M&A liên quan đến việc kết hợp (hợp nhất) hai thực thể kinh doanh thành một vì lý do kinh tế, xã hội hoặc các lý do khác. Việc mua lại và sáp nhập chỉ có thể đạt được khi có sự thỏa thuận của các bên. Các điều khoản của thỏa thuận này được các bên thống nhất với nhau và tổng hợp lại thành cấu trúc của thỏa thuận M&A
Cấu trúc thỏa thuận là một phần của quá trình M&A. Trong cấu trúc đó, các mục tiêu hàng đầu của các bên được thỏa mãn, cùng với việc xem xét các rủi ro mà các bên có thể phải gánh chịu. Trong quá trình xây dựng cấu trúc thỏa thuận M&A, đòi hỏi các bên đều phải nêu ra:
- Quan điểm đàm phán
- Rủi ro tiềm ẩn mà mỗi bên thấy được và cách để kiểm soát các rủi ro đó
- Năng lực của các bên
- Các điều kiện mà theo đó, các cuộc đàm phán có thể bị hủy bỏ
Xây dựng một cấu trúc thỏa thuận M&A là việc khá phức tạp và thách thức vì số lượng các yếu tố được xem xét rất nhiều. Những yếu tố này thường bao gồm: Chỉ số tài chính, Quyền kiểm soát doanh nghiệp, Kế hoạch kinh doanh, Điều kiện thị trường, Pháp luật, Chính sách kế toán – tài chính, …
Cách cấu trúc thỏa thuận M&A
Có 03 cách phổ biến định hình cấu trúc của một thỏa thuận M&A. Đó là: Mua lại tài sản, Mua cổ phiếu, và Sáp nhập. Các phương pháp này trên thực tế cũng có thể được kết hợp linh hoạt.
1. Mua lại tài sản
Trong việc mua lại tài sản, người mua mua tài sản của công ty bán. Mua lại tài sản thường là cấu trúc giao dịch tốt nhất cho công ty bán nếu họ muốn nhận được tiền nhanh chóng. Người mua chọn tài sản nào họ muốn mua và đàm phán.
Ưu điểm của việc mua lại tài sản có thể bao gồm:
- Người mua được lựa chọn mua tài sản nào từ người bán và không mua tài sản nào
- Công ty bán hàng vẫn được công nhận hợp pháp là một thực thể công ty sau khi bán, cho đến khi nó bán hết.
Nhược điểm của việc mua lại tài sản bao gồm:
- Người mua có thể không thể có được tài sản không thể chuyển nhượng, ví dụ: dữ liệu khách hàng
- Việc mua lại tài sản có thể dẫn đến chi phí thuế cao cho cả bên bán và bên mua
- Có thể mất nhiều thời gian hơn để kết thúc giao dịch, so với các cấu trúc giao dịch khác
2. Mua cổ phiếu
Không giống như mua lại tài sản trực tiếp ở phần trên, tài sản sẽ không được giao dịch trực tiếp trong giao dịch mua cổ phiếu. Trong giao dịch mua cổ phiếu, phần lớn số cổ phiếu có quyền biểu quyết của bên bán được mua bởi bên mua. Về bản chất, điều này có nghĩa là quyền sở hữu tài sản và nợ phải trả của người bán được chuyển cho người mua.
Ưu điểm của việc mua cổ phiếu:
- Thuế đối với giao dịch mua cổ phiếu được giảm thiểu, đặc biệt là đối với bên bán
- Đóng một thỏa thuận mua cổ phiếu ít tốn thời gian hơn vì các cuộc đàm phán tương đối suôn sẻ
- Có thể ít tốn kém
Nhược điểm của việc mua cổ phiếu:
- Các khoản nợ pháp lý hoặc tài chính có thể đi kèm với việc mua cổ phiếu mà Bên mua sẽ không nhìn thấy hết
- Các cổ đông bên bán không hợp tác cũng có thể là một vấn đề
3. Sáp nhập
Sáp nhập là kết quả của một thỏa thuận giữa hai thực thể kinh doanh riêng biệt để kết hợp thành một thực thể mới. Việc sáp nhập thường ít phức tạp hơn so với việc mua lại bởi vì tất cả các khoản nợ, tài sản, v.v ... trở thành của thực thể mới.
Trong cấu trúc một thỏa thuận M&A, các ưu điểm và nhược điểm phải được xem xét cùng với các yếu tố ảnh hưởng khác để đưa ra kết luận về việc áp dụng phương pháp nào.
Tạo cấu trúc giao dịch M & A phù hợp
Để tạo ra một cấu trúc thỏa thuận M&A tuyệt vời, hãy hướng đến một kịch bản có lợi cho các bên, trong đó lợi ích của cả hai bên được thể hiện tối đa trong thỏa thuận và rủi ro được giảm đến mức tối thiểu. Thông thường, các cấu trúc thỏa thuận win-win có nhiều khả năng dẫn đến một thỏa thuận mua bán hoặc sáp nhập kín và thậm chí có thể giảm thời gian cần thiết để hoàn thành quá trình M & A.
Có hai tài liệu quan trọng được sử dụng để phân định quy trình cấu trúc thỏa thuận M & A. Chúng là Bảng điều khoản (Term Sheet) và Thư dự định (LOI – Letter of Intend).
- Term Sheet là một tài liệu nêu rõ các điều khoản và điều kiện của một thỏa thuận sáp nhập hoặc mua lại. Nó là cơ sở để nhóm pháp chế soạn thảo các Điều khoản chính thức sau khi các bên đã thống nhất về Danh mục điều khoản của thỏa thuận. Lưu ý: một bảng điều khoản không có giá trị ràng buộc về mặt pháp lý trừ khi các bên liên quan có quy định khác.
- Thư dự định là một tài liệu mà đúng như tên gọi, nó chứa đựng các nội dung mô tả rõ ràng ý chí của một bên với bên còn lại về thỏa thuận M&A. Thư dự định cũng không có giá trị ràng buộc pháp lý trừ khi các bên có quy định khác.
--- Trần Kiên - Luật sư điều hành ---
Tham khảo thêm về M&A:
----------------------
