Vào năm 2012, tôi đã được giao nhiệm vụ giám sát thương vụ mua lại lớn nhất trong lịch sử của công ty. Vào thời điểm đó, tôi không biết Thư ý định là gì. Tôi chưa bao giờ thấy một Hợp đồng M&A. Tôi không biết gì về sự khác biệt giữa mua cổ phiếu, mua tài sản, sáp nhập truyền thống và sáp nhập tam giác... Và tôi thấy cần phải học, thật nhanh!
Mặc dù đó là một trong những khoảng thời gian khiến tôi lo lắng nhất trong sự nghiệp của mình, nhưng tôi bắt đầu yêu thích vai trò tham gia vào ban điều hành thương vụ mua lại.
Vài năm sau, tôi đã học được một số điều mà tôi ước mình đã biết lúc đó. Vì vậy, tôi viết bài tóm tắt này về các giai đoạn chính của quy trình M&A và các thỏa thuận chính liên quan, cùng với một số mẹo và vấn đề chính cần chú ý (tất nhiên là tất cả đều tập trung vào hợp đồng, dành cho các đồng nghiệp của tôi - Các Luật sư tư vấn và Chuyên viên pháp chế).
Hy vọng rằng bài viết này có thể giúp ích cho các luật sư nội bộ khác được giao nhiệm vụ điều hành một thương vụ và có ít hoặc không có kinh nghiệm về M&A.
Quy trình M&A
Quy trình giao dịch điển hình thường bao gồm các bước dưới đây. Nhưng ngoài việc ký một thỏa thuận dứt khoát và đóng giao dịch, nhiều bước trong số này có thể được thu ngắn lại hoặc thậm chí bỏ qua đối với một giao dịch nhất định.
Bước 1. Xác định đối tác.
Điều này có thể đơn giản như việc một người bán tiếp cận một người mua tiềm năng hoặc ngược lại, hoặc nó có thể là kết quả của một quy trình đấu giá nhiều giai đoạn phức tạp được thực hiện với sự hỗ trợ của các ngân hàng.
Bước 2. Đàm phán Thư ý định (“LOI - Letter of Intend”)
LOI có xu hướng bao gồm các điều khoản ràng buộc chi phối quy trình giai đoạn đầu của thỏa thuận (ví dụ: khoảng thời gian đàm phán độc quyền và việc thẩm định) và các điều khoản không ràng buộc xác định ý định hiện tại của các bên về giá mua, cấu trúc thỏa thuận và các điều khoản quan trọng tương tự.
Bước 3. Thực hiện thẩm định. (Due diligence).
Đây là lúc bên mua yêu cầu nhiều thông tin khác nhau từ người bán về doanh nghiệp mục tiêu. Bên mua sử dụng thông tin này để kiểm tra những gì họ biết và giả định về doanh nghiệp khi ký LOI. Tùy thuộc vào những gì bên mua tìm hiểu, giá mua và cấu trúc có thể thay đổi hoặc thỏa thuận có thể sụp đổ hoàn toàn.
Bước 4. Đàm phán một thỏa thuận cuối cùng.
Bên mua thường chuẩn bị một dự thảo thỏa thuận cuối cùng cho giao dịch, thường là ngay sau khi quá trình thẩm định. Thỏa thuận này có thể có nhiều hình thức, chẳng hạn như thỏa thuận sáp nhập, thỏa thuận mua cổ phần hoặc thỏa thuận mua tài sản.
Bước 5. Công bố thương vụ.
Điều này thường diễn ra sau khi ký thỏa thuận (và nếu bên bán hoặc bên mua giao dịch liên quan đến các chứng khoán niêm yết, nó sẽ cần được công bố theo quy tắc của Pháp luật chứng khoán). Hoặc một số giao dịch sáp nhập cần thông báo tập trung kinh tế theo quy định của Pháp luật cạnh tranh. Ngoài ra thì phần lớn các giao dịch sẽ được thực hiện bí mật cho đến khi hoàn thành.
Bước 6. Thỏa mãn điều kiện đóng giao dịch.
Giống như khi bạn ký một thỏa thuận mua nhà, thường có (nhưng không phải luôn luôn) một khoảng thời gian giữa việc ký thỏa thuận chính thức và thực sự kết thúc giao dịch mua/bán doanh nghiệp. Thông thường, phải có sự chấp thuận của cơ quan nhà nước hoặc bên thứ ba liên quan đến các hợp đồng của Doanh nghiệp trước khi đổi chủ.
Bước 7. Kết thúc.
Đôi khi (thường là khi không cần có sự đồng ý quan trọng của chính phủ), có thể ký thỏa thuận cuối cùng và đóng giao dịch cùng một lúc – vì vậy đây sẽ là bước 5, công bố thương vụ sẽ là bước 6 và không cần điều kiện đóng giao dịch được thỏa mãn.
Các thỏa thuận M&A chính
Dưới đây là các thỏa thuận chính liên quan đến quy trình M&A điển hình, theo thứ tự thường nằm trong quy trình. Đối với mỗi người, tôi đã lưu ý mục đích và một số mẹo chính để đàm phán.
Thỏa thuận bảo mật thông tin (NDA)
Thỏa thuận này phần lớn là để bảo vệ thông tin bí mật của người bán được phát hiện trong quá trình thẩm định.
TIPs chính:
Nếu bạn là bên mua, hãy đảm bảo rằng NDA cũng bảo vệ danh tính của bạn để bên bán không thể tiết lộ rằng bạn đang đàm phán.
Các bên thường đấu tranh về phạm vi của điều khoản không lôi kéo liên quan đến nhân viên của bên bán. Đảm bảo rằng bạn nhận được thông tin đầu vào từ đúng người để các điều khoản này phù hợp với nhu cầu của bạn.
Nếu bên bán là công ty đại chúng, thông thường sẽ có một điều khoản chi tiết ngăn bên mua tiếp cận trực tiếp hội đồng quản trị hoặc thực hiện nhiều hành động khác có thể can thiệp vào thỏa thuận đã thương lượng.
Thỏa thuận giao dịch chính thức - Hợp đồng M&A
Cho dù đó là thỏa thuận mua cổ phiếu, mua tài sản hay sáp nhập, đây là tài liệu quan trọng trong toàn bộ quá trình. Hơn 75% thời gian đàm phán thỏa thuận thường sẽ dành cho hợp đồng này.
TIPs chính:
- Điều kiện đóng giao dịch: Nếu bạn là bên mua, hãy đảm bảo rằng bạn không phải đóng giao dịch nếu giá trị của doanh nghiệp sau khi đóng không như bạn nghĩ, vì vậy bạn sẽ đưa ra một danh sách rộng các điều kiện đóng giao dịch mang lại cho bạn sự đảm bảo phù hợp. Nếu bạn là bên bán, bạn (thường) muốn chắc chắn rằng giao dịch sẽ diễn ra, vì vậy bạn sẽ chỉ muốn có một danh sách hẹp các sự kiện thực sự gây ảnh hưởng đến việc đóng giao dịch.
- Bảo đảm và giới hạn trách nhiệm pháp lý: Bên bán muốn giữ tiền của họ; Bên mua muốn đưa ra yêu cầu rộng để khắc phục mọi sự cố không mong muốn sau khi đóng giao dịch. Các cuộc đàm phán thường tập trung vào các giới hạn trách nhiệm pháp lý, các loại yêu cầu bảo đảm có thể vượt quá giới hạn thiệt hại thông thường và bên mua được giữ lại một khoản sẽ phải thanh toán cho đến khi bên bán chịu trách nhiệm về các yêu cầu bảo đảm.
Trái ngược với các thông lệ tốt nhất trong đàm phán đối với hầu hết các hợp đồng khác, thông thường, ở giao dịch M&A sẽ đưa ra các thay đổi quan trọng tương đối muộn trong các cuộc đàm phán nếu cần thiết bởi các sự kiện mà bạn biết được trong quá trình thẩm định.
Ngoài ra, hãy nhớ rằng là một phần của quá trình đàm phán Hợp đồng M&A, các bên thường đàm phán các thỏa thuận bổ sung, chẳng hạn như thỏa thuận ký quỹ (để bảo đảm cho nghĩa vụ thanh toán sau khi đóng giao dịch), thỏa thuận dịch vụ chuyển tiếp (nếu bên bán cần cung cấp các dịch vụ tạm thời cho bên mua cho đến khi họ phát triển các chức năng riêng của họ trong công ty), thỏa thuận tuyển dụng (nếu có những nhân viên chủ chốt của bên bán mà bên mua muốn giữ lại).
Tôi hy vọng bạn thấy những điều này hữu ích. Nó sẽ không thể thay thế cho nhiều năm kinh nghiệm M&A hoặc thậm chí là kinh nghiệm tự mình trải qua một thương vụ! Nhưng nó sẽ giúp bạn tập trung sự chú ý vào một số vấn đề quan trọng và giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình tổng thể để bạn có thể làm việc với các chuyên gia thuê ngoài hiệu quả hơn và đưa ra lời khuyên tốt hơn cho công ty của mình.
Tham khảo thêm:
