Tổng hợp Điểm mới của Luật đầu tư 2020

1. Bổ sung thêm định nghĩa về dự án đầu tư khởi nghiệp sáng tạo

2. Bổ sung ngành nghề cấm kinh doanh: Kinh doanh dịch vụ đòi nợ 

3. Xác định nguyên tắc về quy định đầu tư kinh doanh:

Quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh phải có các nội dung sau đây:

• Đối tượng và phạm vi áp dụng điều kiện đầu tư kinh doanh;
• Hình thức áp dụng điều kiện đầu tư kinh doanh;
• Nội dung điều kiện đầu tư kinh doanh;
• Hồ sơ, trình tự, thủ tục hành chính để tuân thủ điều kiện đầu tư kinh doanh (nếu có);
• Cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan có thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính đối với điều kiện đầu tư kinh doanh;
• Thời hạn có hiệu lực của giấy phép, giấy chứng nhận, chứng chỉ hoặc văn bản xác nhận, chấp thuận khác (nếu có).

• Giấy phép;
• Giấy chứng nhận;
• Chứng chỉ;
• Văn bản xác nhận, chấp thuận;
• Các yêu cầu khác mà cá nhân, tổ chức kinh tế phải đáp ứng để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh mà không cần phải có xác nhận bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền.

4.  Bổ sung hình thức ưu đãi đầu tư

• Ưu đãi khác theo quy định của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp
• Khấu hao nhanh, tăng mức chi phí được trừ khi tính thu nhập chịu thuế

5. Bổ sung đối tượng dự án được hưởng ưu đãi đầu tư

• Dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội;
• Sản xuất sản phẩm thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển;
• Cơ sở ươm tạo công nghệ, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ theo quy định của pháp luật về công nghệ cao, pháp luật về khoa học và công nghệ; doanh nghiệp sản xuất, cung cấp công nghệ, thiết bị, sản phẩm và dịch vụ phục vụ các yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường;
• Dự án đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và phát triển.

6. Bổ sung thêm điều kiện hưởng ưu đãi đầu tư đối với dự án lớn

• Có tổng doanh thu tối thiểu đạt 10.000 tỷ đồng mỗi năm trong thời gian chậm nhất sau 03 năm kể từ năm có doanh thu hoặc
• Sử dụng trên 3.000 lao động.

7. Bổ sung trường hợp nhà đầu tư nước ngoài không cần xin giấy chứng nhận đầu tư khi thành lập tổ chức kinh tế

8. Bổ sung thêm điều kiện tuân thủ khi nhà đầu tư nước ngoài đầu tư theo hình thức M&A:

•  Bảo đảm quốc phòng, an ninh;
• Quy định của pháp luật về đất đai về điều kiện nhận quyền sử dụng đất, điều kiện sử dụng đất tại đảo, xã, phường, thị trấn biên giới, xã, phường, thị trấn ven biển

9. Thay đổi, bổ sung về trường hợp phải thực hiện thủ tục đăng ký mua vốn góp, góp vốn của nhà đầu tư nước ngoài trong doanh nghiệp Việt Nam

• Việc góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp dẫn đến việc nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế nắm giữ trên 50% vốn điều lệ của tổ chức kinh tế trong các trường hợp: tăng tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài từ dưới hoặc bằng 50% lên trên 50%; tăng tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà đầu tư nước ngoài khi nhà đầu tư nước ngoài đã sở hữu trên 50% vốn điều lệ trong tổ chức kinh tế;
• Nhà đầu tư nước ngoài góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của tổ chức kinh tế có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.

10. Cụ thể hoá về việc lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo luật đấu thầu và các trường hợp lựa chọn nhà đầu tư không thông qua hình thức đấu thầu, đấu giá bao gồm (Điều 29 - Luật đầu tư):

• Nhà đầu tư có quyền sử dụng đất, trừ trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo quy định của pháp luật và đất đai; 
• Nhà đầu tư nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp để thực hiện dự án đầu tư sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất theo quy định của pháp luật về đất đai;
• Nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao; 
• Trường hợp khác không thuộc diện đấu giá, đấu thầu theo quy định của pháp luật.

11.  Sửa đổi danh mục dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương của Thủ tướng chính phủ:

• Tất cả các dự án (không phân biệt nguồn vốn)
  • Dự án đầu tư có yêu cầu di dân tái định cư từ 10.000 người trở lên ở miền núi, từ 20.000 người trở lên ở vùng khác;
  • Dự án đầu tư xây dựng mới: cảng hàng không, sân bay; đường cất hạ cánh của cảng hàng không, sân bay; nhà ga hành khách của cảng hàng không quốc tế; nhà ga hàng hóa của cảng hàng không, sân bay có công suất từ 01 triệu tấn/năm trở lên;
  • Dự án đầu tư mới kinh doanh vận chuyển hành khách bằng đường hàng không;  
  • Dự án đầu tư xây dựng mới: bến cảng, khu bến cảng thuộc cảng biển đặc biệt; bến cảng, khu bến cảng có quy mô vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên thuộc cảng biển loại I;
  • Dự án đầu tư chế biến dầu khí;
  • Dự án đầu tư có kinh doanh đặt cược, ca-si-nô (casino), trừ kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng dành cho người nước ngoài;
  • Dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị trong các trường hợp: dự án đầu tư có quy mô sử dụng đất từ 50 ha trở lên hoặc có quy mô dưới 50 ha nhưng quy mô dân số từ 15.000 người trở lên tại khu vực đô thị; dự án đầu tư có quy mô sử dụng đất từ 100 ha trở lên hoặc có quy mô dưới 100 ha nhưng quy mô dân số từ 10.000 người trở lên tại khu vực không phải là đô thị; dự án đầu tư không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc phạm vi bảo vệ của di tích được cấp có thẩm quyền công nhận là di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt;
  • Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất;
• Dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng, trồng rừng, xuất bản, báo chí;
• Dự án đầu tư đồng thời thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của từ 02 Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên;
• Dự án đầu tư khác thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định đầu tư của Thủ tướng Chính phủ theo quy định của pháp luật.

12. Sửa đổi danh mục dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh thành phố trực thuộc trung ương 

• Dự án đầu tư có đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá, đấu thầu hoặc nhận chuyển nhượng, dự án đầu tư có đề nghị cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, trừ trường hợp giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân không thuộc diện phải có văn bản chấp thuận của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo quy định của pháp luật về đất đai; 
• Dự án đầu tư xây dựng nhà ở (để bán, cho thuê, cho thuê mua), khu đô thị trong các trường hợp: dự án đầu tư có quy mô sử dụng đất dưới 50 ha và có quy mô dân số dưới 15.000 người tại khu vực đô thị; dự án đầu tư có quy mô sử dụng đất dưới 100 ha và có quy mô dân số dưới 10.000 người tại khu vực không phải là đô thị; dự án đầu tư không phân biệt quy mô diện tích đất, dân số thuộc khu vực hạn chế phát triển hoặc nội đô lịch sử (được xác định trong đồ án quy hoạch đô thị) của đô thị loại đặc biệt;
• Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh sân gôn (golf);
• Dự án đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện tại đảo và xã, phường, thị trấn biên giới; xã, phường, thị trấn ven biển; khu vực khác có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.

13. Quy định rõ các trường hợp phải điều chỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư (Khoản 3 Điều 41)

• Thay đổi mục tiêu đã được quy định tại văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư; bổ sung mục tiêu thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư; 
• Thay đổi quy mô diện tích đất sử dụng trên 10% hoặc trên 30 ha, thay đổi địa điểm đầu tư;
• Thay đổi tổng vốn đầu tư từ 20% trở lên làm thay đổi quy mô dự án đầu tư;
• Kéo dài tiến độ thực hiện dự án đầu tư mà tổng thời gian đầu tư dự án vượt quá 12 tháng so với tiến độ thực hiện dự án đầu tư quy định tại văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư lần đầu;
• Điều chỉnh thời hạn hoạt động của dự án đầu tư;
• Thay đổi công nghệ đã được thẩm định, lấy ý kiến trong quá trình chấp thuận chủ trương đầu tư;
• Thay đổi nhà đầu tư của dự án đầu tư được chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư trước khi dự án khai thác, vận hành hoặc thay đổi điều kiện đối với nhà đầu tư (nếu có).

14. Quy định rõ, nhà đầu tư không được gia hạn tiến độ thực hiện dự án quá 24 tháng so với tiến độ đã được quy định tại văn bản chấp thuận chủ trương lần đầu, trừ các trường hợp sau:

• Để khắc phục hậu quả trong trường hợp bất khả kháng theo quy định của pháp luật về dân sự và pháp luật về đất đai; 
• Điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án đầu tư do nhà đầu tư chậm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất;
• Điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án đầu tư theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước hoặc cơ quan nhà nước chậm thực hiện thủ tục hành chính;
• Điều chỉnh dự án đầu tư do cơ quan nhà nước thay đổi quy hoạch;
• Thay đổi mục tiêu đã được quy định tại văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư; bổ sung mục tiêu thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư;
• Tăng tổng vốn đầu tư từ 20% trở lên làm thay đổi quy mô dự án đầu tư.

15. Quy định về các trường hợp không cần ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án đầu tư có đề nghị Nhà nước giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất:

• Nhà đầu tư trúng đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê;
• Nhà đầu tư trúng đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất;
• Nhà đầu tư được Nhà nước giao đất, cho thuê đất trên cơ sở nhận chuyển nhượng dự án đầu tư đã thực hiện ký quỹ hoặc đã hoàn thành việc góp vốn, huy động vốn theo tiến độ quy định tại văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư;
• Nhà đầu tư được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư trên cơ sở nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất của người sử dụng đất khác.

16. Quy định rõ về điều kiện gia hạn thời hạn thực hiện dự án đầu tư (Khoản 4, Điều 44)

• Dự án đầu tư sử dụng công nghệ lạc hậu, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, thâm dụng tài nguyên;
• Dự án đầu tư thuộc trường hợp nhà đầu tư phải chuyển giao không bồi hoàn tài sản cho Nhà nước Việt Nam hoặc bên Việt Nam.

17. Bổ sung các trường hợp dự án đầu tư bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấm dứt dự án đầu tư:

• Dự án đầu tư thuộc trường hợp bị thu hồi đất do không đưa đất vào sử dụng, chậm đưa đất vào sử dụng theo quy định của pháp luật về đất đai;
• Nhà đầu tư không ký quỹ hoặc không có bảo lãnh nghĩa vụ ký quỹ theo quy định của pháp luật đối với dự án đầu tư thuộc diện bảo đảm thực hiện dự án đầu tư;
• Nhà đầu tư thực hiện hoạt động đầu tư trên cơ sở giao dịch dân sự giả tạo theo quy định của pháp luật về dân sự.

18. Bổ sung các lĩnh vực đầu tư có điều kiện trong trường hợp đầu tư ra nước ngoài, bao gồm:

• Ngân hàng;
• Bảo hiểm;
• Chứng khoán;
• Báo chí, phát thanh, truyền hình;
• Kinh doanh bất động sản.

19. Loại bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án đầu tư kinh doanh nhà ở không thuộc diện phải xin chấp thuận chủ trương theo quy định của Luật đầu tư.

20. Thay thế yêu cầu thẩm duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường bằng đánh giá sơ bộ tác động môi trường trong thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư và đăng ký đầu tư

21. Định hướng cho Chính phủ quy định về mức giảm thuế so với mức thuế suất ưu đãi và kéo dài thời hạn hưởng thuế suất ưu đãi theo quy định của luật thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng đối với các dự án được đặc biệt ưu đãi hoặc hỗ trợ đầu tư.

22. Bỏ điều kiện vốn pháp định 20 tỷ đồng đối với hoạt động kinh doanh bất động sản